Thứ cả thế giới không có, chỉ mình bạn sở hữu | Miyako Yusa

Trang chủ » Tản mạn đời thường » Thứ cả thế giới không có, chỉ mình bạn sở hữu | Miyako Yusa

“Vì sao thế giới vẫn không hề thay đổi?”. Khởi đầu từ một trăn trở hướng ra bên ngoài, Mikako Yusa đã từ đó đi đến những khám phá và chiêm nghiệm sâu sắc về “thế giới nội tâm” của con người. Theo như cô tuyên bố, để thay đổi thế giới, bạn phải từ bỏ quan niệm sai lầm rằng bản thân đang thiếu thốn điều gì đó để nhận ra: bên trong chúng ta đang có tất cả mọi thứ cần thiết. Hay nói cách khác, “thực sự không có gì mà thế giới này không có.”

Nếu chịu khó nhìn sâu, ta sẽ thấy được rằng: thế giới tưởng như bị bao phủ bởi bóng tối này thực tế luôn tràn ngập ánh sáng.

※ Lưu ý: Đây là bản dịch không chính thức nội dung bài diễn thuyết TED Talk do Mikako Yusa thực hiện bằng tiếng Nhật – có tựa đề “世界にないものは、あなたの中にある”. Để trải nghiệm trọn vẹn nội dung cũng như thể hiện tinh thần ủng hộ diễn giả, bạn đọc xin vui lòng xem qua video gốc tại đây.

Mục lục

Mở đầu

Tôi sinh ra ở Nhật Bản, nhưng do công việc của cha, tôi lớn lên ở 4 quốc gia khác nhau trên 3 châu lục, từ năm 9 tuổi đến năm 22 tuổi. Trong thời gian đó, tôi đã có một trải nghiệm đáng nhớ, làm thay đổi cuộc đời tôi sau này mãi mãi.

Chuyện xảy ra ở Athens, Hy Lạp, đất nước đầu tiên tôi sinh sống. Khi gia đình tôi di chuyển vào trung tâm thành phố, chúng tôi luôn đi ngang qua một nhóm trẻ em da ngăm đen tại ngã tư. Mỗi lần đèn tín hiệu chuyển sang đỏ, chúng sẽ chạy đến xe chúng tôi, gõ cửa, nhìn thẳng vào tôi với ánh mắt như van nài: “Làm ơn mua một ít hoa đi!”.

Vào khoảnh khắc đó, chỉ cách nhau một tấm kính mỏng, vậy mà tôi cảm thấy thế giới của mình và của những đứa trẻ đó mới khác biệt làm sao! Tôi không thể diễn tả thành lời cảm xúc của mình khi ấy – một sự pha trộn giữa cảm giác tội lỗi, thương hại và hối tiếc. Tôi muốn nói một lời xin lỗi, kiểu như “Tôi rất tiếc không thể làm gì được”.

Đó có lẽ là lần đầu tiên trong đời tôi thực sự hiểu thế nào là “bất lực”.

Cảm giác này vẫn tiếp tục đeo bám khi tôi trở về Nhật Bản học cấp 2. Trường trung học ở Nhật nổi tiếng với nền giáo dục hành chính nghiêm ngặt, và tôi không thể nào quen được với những quy định như kiểm tra đầu tóc; điều này khiến tôi cảm thấy rất cô đơn.

Sau khi chuyển đến Singapore, tôi lao đầu vào học tiếng Anh, nhưng tôi không thể hòa nhập với lớp học, thậm chí còn không biết bài tập về nhà là gì. Dù đến đâu, tôi đều không tránh khỏi cảm giác bị bỏ lại phía sau và cứ liên tục tự nhủ: “Mình phải bằng mọi giá nhanh chóng hòa nhập!”

Giới hạn của các giải pháp bên ngoài

Sau khi tốt nghiệp đại học, tôi bắt đầu công việc tư vấn. Nhiệm vụ của tôi là xác định vấn đề của khách hàng và vận dụng tư duy logic để đưa ra giải pháp phù hợp. Tôi tin rằng nếu tôi đề xuất hướng hành động đúng đắn để giải quyết các vấn đề trong thế giới bên ngoài, thực tại sẽ thay đổi.

Tuy nhiên, khi chuyển sang lĩnh vực nhân sự, một câu hỏi ập đến với tôi: “Tại sao dù ta nỗ lực hết mình và cố gắng khắc phục mọi thứ, nhưng thực tế lại chậm thay đổi đến vậy?”

Đúng là khi ta hành động, mọi thứ có vẻ như sẽ được cải thiện trong giây lát, nhưng chẳng mấy chốc, một vấn đề khác sẽ lại phát sinh.

Mối quan tâm của tôi mở rộng từ con người và tổ chức sang các vấn đề xã hội lớn hơn. Có biết bao người trên thế giới này đang cống hiến cả đời để khiến thế giới trở nên tốt đẹp hơn, vậy tại sao thay đổi vẫn chưa diễn ra?

Đứng trước câu hỏi này, tôi một lần nữa chìm đắm trong cảm giác bất lực như tôi từng cảm thấy ở ngã tư đường Athens, và tôi bắt đầu rơi vào tuyệt vọng.

Thế giới nội tâm kiến tạo nên thực tại bên ngoài

Chính lúc đó, tôi nảy ra một ý tưởng: “Chính thế giới nội tâm tạo nên thực tại bên ngoài“. Nếu đúng như vậy, thì ngay cả những vấn đề khó thay đổi từ bên ngoài cũng có thể được chuyển hóa bằng cách chuyển đổi những gì bên trong chúng ta. Tôi bắt đầu khao khát thấu hiểu bản chất thực sự của “thế giới nội tâm” này.

Trong công việc nhân sự, rất nhiều người tìm đến tôi để xin lời khuyên mỗi ngày.

“Cấp dưới của tôi không làm những gì tôi muốn họ làm!”

“Tôi đang lo lắng cho gia đình.”

“Hiệu suất công việc của tôi không được cải thiện.”

Mối quan tâm của họ rất khác nhau, song tựu chung mỗi người đều có một “thực tại bản thân muốn thay đổi”. Tôi đã gặp mặt từng người trong số họ, và chúng tôi cùng nhau đặt câu hỏi: “Điều gì bên trong bạn đang tạo ra thực tại đó?” Trong vài năm, con số này tăng lên đến hàng trăm người.

Trong quá trình đó, tôi đã khám phá ra một sự thật: mỗi người đều mang trong mình những vết thương lòng, được bao bọc và giấu kín bởi những cảm xúc như buồn bã và tức giận. Tất cả chúng ta đều cố gắng kìm nén cảm xúc và không bao giờ muốn trải qua đau khổ lần nữa.

Tuy nhiên, trớ trêu thay, càng tránh né, chúng ta càng củng cố chính thực tại mà mình đang cố gắng trốn tránh.

Tôi gọi cơ chế này là “Mô hình thiếu hụt”. Nó đề cập đến cảm giác thiếu thốn, những ngờ vực và định kiến từ sâu thẳm trong tim, đối với bản thân cũng như thế giới xung quanh. Chẳng hạn như:

“Không có gì gọi là tình yêu trên đời.”

“Tôi là kẻ vô giá trị.”

“Tôi là người cô độc.”

Định kiến của chính tôi là “sự cô đơn”. Năm hai tuổi, mẹ suýt sảy thai khi sinh em gái, và tôi được gửi cho ông bà chăm sóc. Lúc đó tôi biết nói một chút, nên tôi nghĩ bố mẹ sẽ hiểu chuyện gì đang xảy ra. Nhưng đối với một đứa trẻ như tôi, nỗi đau mất mẹ đột ngột là vô cùng khủng khiếp. Để chôn vùi nỗi đau buồn đó, tôi đã vô thức tự tạo ra niềm tin rằng “Tôi luôn là người cô đơn”.

Khi nhận ra điều này, toàn bộ cuộc sống từ trước đến nay bỗng hiện về tâm trí tôi – như một thước phim chiếu chậm. Tôi hồi tưởng lại thời điểm tôi sắp tốt nghiệp trung học ở Hoa Kỳ, ngồi học một mình trong thư viện – trong khi mọi người xung quanh chơi đùa với nhau. Tôi bỏ không ăn trưa vì sợ phải xuống căng tin.

Tôi làm việc như điên dại ở tuổi đôi mươi, với suy nghĩ rằng bản thân phải trở nên mạnh mẽ để không ai bỏ rơi mình.

Tôi không thể tin tưởng ai, và vì tin rằng một ngày nào đó mình sẽ bị bỏ rơi, tôi đã thử thách họ trong vô thức. Khi mối quan hệ dường như sắp đổ vỡ, tôi tìm cách tránh xa họ – một thói quen mà tôi liên tục lặp đi lặp lại.

Tôi ý thức rõ ràng rằng, tất cả những trải nghiệm cô đơn này không phải là kết quả của môi trường xung quanh hay lỗi của người khác, mà là do chính tôi tạo ra. Không ai khác ngoài tôi, bị chi phối bởi những niềm tin sâu trong tâm thức. Và những niềm tin đó không phải là điều tôi mong muốn.

Sáng tạo từ bên trong

Vậy thế giới tôi thực sự mong muốn là gì?

Vài năm trước, tôi có cơ hội gặp một trưởng lão người Mỹ bản địa. Ông nói với tôi như sau:

“Khi sinh ra, chúng ta quên mất điều gì thực sự quan trọng. Mục đích hành trình cuộc đời là để nhớ lại điều đó.”

Thế giới mà tôi thực sự mong muốn là một nơi mà mọi người đều nhận thức rằng, dù thân xác thể lý tách biệt, nhưng tất cả chúng ta đều kết nối với nhau như một phần của Sinh Mệnh Vũ Trụ. Điều bạn cảm thấy “thiếu thốn” trong thế giới thực ra luôn hiện hữu trong chính bạn, sẵn sàng để bạn trao tặng và thể hiện ra ngoài.

Nếu bạn nghĩ rằng thế giới này không có tình yêu, hãy thể hiện tình yêu bên trong chính bạn.

Nếu bạn cho rằng bản thân không có giá trị, hãy cho thế giới thấy – thông qua cách sống của mình – rằng “mỗi con người sinh ra đều có phẩm hàm cố hữu, bất kể họ có thể hay không thể làm gì”.

Nếu bạn cảm thấy mình thấp kém hơn người khác, hãy cho thế giới thấy rằng không ai là hoàn hảo cả; và đó chính là lý do vì sao chúng ta là những sinh vật độc nhất, không thể thay thế. Ai cũng có điểm mạnh và điểm yếu, chính vì thế mà chúng ta cần có nhau.

Nếu bạn nghĩ rằng mình cô đơn, hãy nhớ rằng bạn chưa bao giờ thực sự cô đơn.

Bấy lâu nay, chúng ta vẫn luôn vận hành theo quan điểm của “Mô hình thiếu hụt”. Chúng ta tin rằng mình đang thiếu điều gì đó; vì vậy mà chúng ta phải phát triển hơn nữa, đạt được nhiều hơn nữa. Nhưng nếu bản ngã bên trong không được thỏa mãn, thì thực tại mà ta tạo ra sẽ không bao giờ được như ý.

Xã hội hiện nay đang đứng trước một bước ngoặt lớn. Chúng ta đang phải đối mặt với vô vàn thách thức – người tị nạn, vũ khí hạt nhân, các vấn đề môi trường – vượt quá khả năng tự giải quyết của cá nhân. Tuy nhiên, tôi tin rằng tất cả những sự kiện bên ngoài này đang diễn ra để nhắc nhở ta về những gì thực sự quan trọng ở bên trong.

Bạn không cần phải đạt được điều gì đó to lớn. Hãy bắt đầu với thế giới trong “bán kính 5 mét” xung quanh bạn. Trong cuộc sống hàng ngày, khi tương tác với những người mình trân quý, hãy thể hiện những gì bạn thực sự coi trọng.

Tôi tin rằng từng hành động nhỏ bé, được thực hiện bởi mỗi người, cuối cùng sẽ mang lại hy vọng cho thế giới ngoài kia.

Hạnh phúc không phải là thứ có thể đạt được từ bên ngoài, mà là điều chúng ta cảm nhận được từ bên trong.

Cuộc sống là hành trình để hồi tưởng và nhớ lại con người thật của chúng ta – thông qua trải nghiệm của thân xác này. Dù cho chuyện gì xảy ra ngoài kia, hãy kết nối với những gì bạn thực sự trân trọng; chính từ đó, chúng ta sẽ có được sức mạnh để cùng nhau kiến tạo tương lai.

Suy cho cùng, chúng ta là những cá thể hoàn hảo có thể tự tạo nên thực tại của riêng mình.

Điều bạn cảm thấy “thiếu thốn” trong thế giới thực ra luôn hiện hữu trong chính bạn, sẵn sàng để bạn trao tặng và thể hiện ra ngoài. Nếu bạn nghĩ rằng thế giới này không có tình yêu, hãy thể hiện tình yêu bên trong chính bạn.

Có thể bạn quan tâm: