Coaching 1-1: Khai mở tiềm năng & phát triển sự nghiệp

Trang chủ » Bài đăng cộng đồng » Coaching 1-1: Khai mở tiềm năng & phát triển sự nghiệp

Khám phá lợi ích của coaching 1-1, quy trình cùng cách tận dụng tối đa các buổi huấn luyện để phát triển bứt phá trong sự nghiệp và cuộc sống.

Một điểm chung ở những người thành công – đó là nhận thức sâu sắc rằng, không ai có thể đạt tới đỉnh cao trong đời chỉ bằng sức của chính mình. Coaching 1-1 chính là công cụ tối ưu giúp cá nhân phát triển kỹ năng, tiếp cận góc nhìn mới, cũng như có thêm động lực và sự hướng dẫn cần thiết để vượt qua những thách thức cam go nhất trên hành trình tự khám phá và hoàn thiện bản thân.

Tóm tắt nội dung chính

Coaching 1-1 bao hàm một mối quan hệ hợp tác, trong đó chuyên gia huấn luyện (coach) hỗ trợ cá nhân (coachee – người thụ huấn) khám phá tiềm năng bản thân để từ đó hiện thực hóa mục tiêu của họ. Thông qua mối quan hệ này, coachee sẽ có cơ hội nâng cao năng lực tự nhận thức, kỹ năng ra quyết định, sự tự tin, củng cố năng lực lãnh đạo và hiệu suất công việc.
Lộ trình huấn luyện 1-1 thường bắt đầu với một “Buổi làm quen” (Chemistry session) và thiết lập mục tiêu. Ở các buổi gặp tiếp theo, vai trò của coach là khơi gợi khả năng suy tưởng của coachee thông qua đặt câu hỏi và lắng nghe câu trả lời của đối phương.
Thành công của coaching vấn 1-1 đến từ nỗ lực của cả hai phía: sự cam kết chuẩn bị, trung thực, sẵn sàng đón nhận thử thách và hành động của người thụ huấn; cùng với sự tận tâm, chuyên nghiệp, tinh thần hợp tác và cam kết bảo mật của chuyên gia huấn luyện.

Mục lục

Coaching 1-1 là gì?

Coaching 1-1 (còn gọi là huấn luyện cá nhân) là một quá trình hợp tác tư duy giữa một chuyên gia coach và người thụ huấn (coachee), nhằm truyền cảm hứng cho coachee phát huy tiềm năng bản thân, đạt được kết quả đột phá trong cuộc sống, sự nghiệp và công việc.

Ở đây, thiết nghĩ cần phân biệt rõ huấn luyện (coaching) với các hình thức hỗ trợ khác như sau:

Trị liệu (therapy). Mục đích của trị liệu là nghiên cứu quá khứ của đương sự nhằm khám phá và chữa lành các tổn thương tâm lý sâu xa. Ngược lại, coaching tập trung hoàn toàn vào sự phát triển trong tương lai.
Tư vấn (consulting). Vai trò của chuyên gia tư vấn là đưa ra câu trả lời và giải pháp cụ thể dựa trên chuyên môn của họ. Trong khi đó, công việc của coach không phải là đưa ra câu trả lời – nhưng là đặt câu hỏi nhằm hỗ trợ người thụ huấn tự tìm ra câu trả lời và insight của chính mình.

Huấn luyện (coaching) là quá trình trao quyền nhằm giải phóng tiềm năng cá nhân. Thông qua các kỹ thuật lắng nghe tích cực, đặt câu hỏi, phản hồi, đánh giá và phát huy tinh thần tự chủ, huấn luyện viên sẽ tạo điều kiện để coachee tự tìm ra những năng lực ẩn giấu và có trách nhiệm hiện thực hóa mục tiêu của họ.
Peter Chee & Jack Canfield

Đặc điểm của coaching 1-1:

Hướng mục tiêu (Goal-oriented): Toàn bộ quá trình xoay quanh một mục tiêu tương lai hay mong muốn cụ thể do coachee xác định ngay từ đầu.
Lấy người thụ huấn làm trung tâm: Người thụ huấn là người quyết định chủ đề cho mỗi buổi gặp mặt và chịu trách nhiệm với sự phát triển của mình. Về phần mình, chuyên gia coach đóng vai trò là người dẫn dắt và đối tác đồng hành.
Đặt câu hỏi khai mở: Nhiệm vụ chính của chuyên gia coach là đặt câu hỏi để coachee nhìn nhận lại thiên kiến của bản thân, khơi gợi góc nhìn mới, qua đó có thể nhìn nhận thực trạng của bản thân cách rõ ràng và khách quan hơn.
Bảo mật: Sự bảo mật tạo ra một không gian an toàn tuyệt đối về tâm lý, giúp người thụ huấn cởi mở, thẳng thắn và trung thực mà không sợ bị phán xét – một điều kiện tiên quyết trên hành trình phát triển.

Các lĩnh vực coaching 1-1 phổ biến

Coaching 1-1 có thể áp dụng cho nhiều trường hợp khác nhau:

Huấn luyện lãnh đạo điều hành (Executive/ leadership coaching): Dành cho lãnh đạo cấp cao đang đối mặt với nhiều vấn đề phức tạp, mong muốn nâng cao tầm ảnh hưởng và củng cố năng lực quản trị.
Huấn luyện chiến lược (Strategic coaching): Giúp nhà lãnh đạo và đội ngũ phát triển năng lực tư duy, xây dựng chiến lược kinh doanh và đảm bảo hành động nhất quán với mục tiêu dài hạn.
Huấn luyện doanh nghiệp (Business coaching): Đối tượng chính là doanh nhân/ chủ doanh nghiệp, những ai đang cần hỗ trợ trong công việc kinh doanh, tăng trưởng và lợi nhuận.
Huấn luyện hiệu suất (Performance coaching): Dành cho các cá nhân muốn cải thiện hiệu quả công việc hiện tại, hoặc cần vượt qua một vấn đề cụ thể trong sự nghiệp.
Huấn luyện kỹ năng (Skills-based coaching): Tập trung trau dồi một năng lực cụ thể (vd: nói trước công chúng, đàm phán, ủy thác công việc hoặc quản lý thời gian).
Huấn luyện sự nghiệp (Career coaching): Dành cho những ai đang trong giai đoạn chuyển đổi công việc, tìm kiếm cơ hội thăng tiến, hoặc mong muốn cảm thấy hạnh phúc trong công việc.
Huấn luyện cuộc sống (Life coaching): Hiện thực hóa mục tiêu cá nhân, cải thiện sức khỏe tinh thần, đạt được cân bằng công việc – cuộc sống, cảm thức mục đích, ý nghĩa và sự viên mãn.

Tầm quan trọng của coaching 1-1: Chất xúc tác cho sự phát triển cá nhân

Thay đổi bản thân là điều vô cùng khó khăn. Bằng không, tất cả chúng ta đều đã trở nên tốt hơn từ lâu rồi.
Marshall Goldsmith

Nâng cao năng lực tự nhận thức: Giúp đương sự hiểu rõ “điểm mù”, khiếm khuyết và tác động của những điều mình làm lên mọi người xung quanh.
Cải thiện kỹ năng ra quyết định: Bằng cách đánh giá lại các quan niệm lâu đời và khám phá góc nhìn mới, cá nhân sẽ có cơ hội củng cố tư duy phản biện và kỹ năng giải quyết vấn đề – qua đó có thể đưa ra những lựa chọn sáng suốt hơn.
Tăng cường sự tự tin: Thông qua quá trình thiết lập và chinh phục các mục tiêu ý nghĩa suốt hành trình cố vấn, cá nhân đồng thời học cách tin tưởng vào năng lực bản thân và tự tin hơn khi đối mặt với thử thách trong tương lai.

Khi nào nên chọn coaching 1-1?

Coaching 1-1 là lựa chọn lý tưởng trong những tình huống đặc thù như sau:

Phát triển năng lực lãnh đạo cấp cao: Đặc điểm chung của cấp lãnh đạo C-level là thường xuyên phải đối mặt với những vấn đề phức tạp và nhạy cảm. Coaching 1-1 mang đến cho họ một môi trường riêng tư và bảo mật để tự phản tỉnh và dần tìm ra hướng xử lý phù hợp.
“Lỗ hổng” hiệu suất: Khi cá nhân cần phát triển gấp một kỹ năng cụ thể, hoặc gặp phải một khó khăn đang ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất công việc.
Định hướng trong giai đoạn chuyển đổi: Khi cá nhân đang chuẩn bị thăng chức, đảm nhận một vị trí mới nhiều trách nhiệm hơn, hoặc đứng trước một ngã rẽ sự nghiệp quan trọng.

Quy trình coaching 1-1

Giai đoạn 1: Thiết lập nền tảng

Ấn tượng ban đầu là rất quan trọng để xây dựng lòng tin và sự minh bạch cần thiết cho toàn bộ hành trình coaching. Giai đoạn thứ nhất thường bao gồm hai bước chính như sau:

Buổi làm quen (“Chemistry” session): Trước khi đưa ra bất kỳ cam kết nào, coach và coachee sẽ có một buổi gặp gỡ giới thiệu. Đây là cơ hội quan trọng để đôi bên tìm hiểu nhau, thảo luận về mục tiêu của coachee, cũng như xác định xem tính cách và phong cách làm việc có phù hợp với nhau không.
Đặt mục tiêu & cam kết: Sau khi quyết định hợp tác, buổi làm việc chính thức đầu tiên sẽ dành để đặt nền móng. Các bên sẽ thỏa thuận về các vấn đề hậu cần, vai trò và cam kết bảo mật. Quan trọng nhất, chuyên gia cố vấn và người thụ huấn sẽ cùng nhau chuyển hóa những nguyện vọng chung chung của coachee thành các mục tiêu rõ ràng, cụ thể và có thể đo lường được.

Ví dụ: Coachee có thể cảm thấy bản thân đang rơi vào tình trạng “quá tải”. Qua quá trình thiết lập mục tiêu, đôi bên thống nhất một mục tiêu cụ thể như sau: “Trong sáu tháng tới, tôi sẽ xây dựng và triển khai một cơ chế ủy quyền mới cho đội nhóm, giúp tôi bớt đi 25% thời gian tham gia trực tiếp vào các công việc vận hành. Bằng cách đó, tôi sẽ giải phóng được một ngày làm việc mỗi tuần để tập trung lập kế hoạch chiến lược.”

Giai đoạn 2: Khám phá & hành động

Giai đoạn hai chính là trọng tâm của quá trình coaching 1-1; trong đó, mỗi bên có vai trò riêng biệt như sau:

Vai trò của chuyên gia cố vấn: Như đã đề cập, công việc của coach không phải là cho lời khuyên hay câu trả lời – mà là hỗ trợ coachee tự tìm ra giải pháp thông qua các kỹ thuật như đặt câu hỏi mở, lắng nghe tích cực, khám phá các định kiến lâu năm, cũng như chia sẻ góp ý khách quan để coachee nhìn nhận tình huống của họ dưới lăng kính mới.
Vai trò của người thụ huấn: Coachee có trách nhiệm xác định một vấn đề cụ thể cho mỗi buổi làm việc, cũng như sẵn sàng cởi mở và trung thực trong quá trình tương tác với coach. Ngoài ra, họ cần phải cam kết thực hiện hành động dựa theo checklist đã thống nhất sau mỗi buổi làm việc để đảm bảo tiến độ như mong muốn.

Giai đoạn 3: Đo lường tiến độ & duy trì đà phát triển

Khi quá trình coaching 1-1 đi đến hồi kết, trọng tâm sẽ chuyển sang củng cố những gì đã đạt được.

Đánh giá tiến trình: Đôi bên sẽ cùng nhau đánh giá chính thức tiến độ đạt được so với các mục tiêu ban đầu – nhằm “định lượng” hiệu quả của mối quan hệ, ghi nhận thành tựu của coachee cùng những vấn đề chưa được giải quyết.
Lập kế hoạch cho tương lai: Buổi làm việc cuối cùng thường sẽ xoay quanh việc xây dựng kế hoạch để coachee có thể tiếp tục tự thực hành các kỹ năng, tư duy và thói quen mới, ngay cả khi mối quan hệ cố vấn đã chính thức kết thúc.

Bí quyết cho các buổi coaching 1-1 hiệu quả

Dành cho người thụ huấn (coachee)

Người thụ huấn là yếu tố quan trọng nhất quyết định thành công của chính mình. Để tận dụng tối đa thời gian và công sức bỏ ra, bạn nên lưu ý những hạng mục chính như sau:

Chuẩn bị kỹ càng: Bằng cách suy ngẫm về một thành công, thách thức hoặc mục tiêu cụ thể mà bản thân muốn khám phá trước khi gặp mặt coach, bạn sẽ có thể đảm bảo rằng khoảng thời gian quý báu của mình được sử dụng một cách tập trung và có chủ đích.
Trung thực và cởi mở: Sự phát triển đột phá thực sự chỉ xảy ra khi bạn sẵn lòng cởi mở về những khó khăn, nỗi sợ và khát vọng thật sự của mình, để chuyên gia cố vấn có thể hỗ trợ tốt nhất có thể.
Đón nhận thử thách: Một chuyên gia khai vấn kinh nghiệm sẽ giúp bạn nhìn lại thiên kiến cá nhân và các vấn đề hiện tại từ góc nhìn mới; điều này đôi khi có thể khiến bạn không thoải mái. Điều quan trọng là hãy tỏ thái độ coachable – không ngại tiếp nhận lời phê bình, xem đó như chất xúc tác cần thiết cho sự phát triển.
Hành động giữa các buổi cố vấn: Sự thay đổi thực sự không diễn ra trong quá trình đối thoại, mà là trong những ngày và tuần sau đó. Nói cách khác, bạn phải cam kết áp dụng những insight mới và hành động theo như đôi bên đã thống nhất chính khi trao đổi với nhau.

Đọc thêm: Nhờ giúp đỡ – Sức mạnh đến từ sự yếu đuối

Dành cho chuyên gia cố vấn

Tôn trọng vô điều kiện: Ở cương vị coach, bạn phải luôn tâm niệm rằng, con người ai cũng mang trong mình năng lực sáng tạo và tiềm năng trở nên toàn vẹn. Do đó, nhiệm vụ của bạn là trở thành “chỗ dựa” vững chắc, giúp đương sự tin tưởng vào tiềm năng của mình, ngay cả khi họ mang trong lòng đầy mặc cảm và hoài nghi.
Hành động như một đối tác, không phải một nhà tư vấn: Điều quan trọng là kháng lại thôi thúc cho lời khuyên hoặc gợi ý giải pháp theo suy nghĩ của mình. Thay vào đó, hãy cố gắng tạo điều kiện để coachee tự khám phá và tìm ra câu trả lời tốt nhất cho chính mình.
Bảo mật tuyệt đối: Những gì được thảo luận trong buổi coaching 1-1 phải được giữ bí mật tuyệt đối. Khi cần báo cáo lại cho một bên liên quan (vd: công ty của coachee), hãy dừng lại ở việc chia sẻ các chủ đề chung hoặc tiến độ đạt được so với mục tiêu đề ra; không bao giờ tiết lộ thông tin cá nhân, cụ thể về những gì đã xảy ra trong các buổi trò chuyện.

Đọc thêm: 7 nguyên tắc huấn luyện (coaching) – Biến không thể thành có thể

Dịch vụ coaching 1-1 dành cho lãnh đạo điều hành của ITD World

Dịch vụ huấn luyện chuyên sâu của ITD World được thiết kế nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi tích cực và đột phá nơi người tham gia. Thông qua chương trình, cấp lãnh đạo sẽ có cơ hội khai thác sâu hơn thế mạnh, năng khiếu và đam mê cá nhân để thu hẹp khoảng cách giữa hiệu suất hiện tại và kỳ vọng. Mục tiêu chính là chuyển đổi hành vi, tạo động lực, nuôi dưỡng trí tuệ cảm xúc (EQ) và các mối quan hệ, từ đó đạt được mục tiêu tăng trưởng toàn diện và bền vững.

Lợi ích của chương trình:

Tăng cường năng lực tự chủ thông qua bộ câu hỏi chuyên sâu.
Thống nhất mục tiêu cá nhân với mục tiêu chung, qua đó nâng cao uy tín bản thân.
Hỗ trợ tư duy lãnh đạo, giúp “khai mở” tâm trí để đương sự nhận thức rõ điều cần phải làm.
Nuôi dưỡng tinh thần hợp tác, giúp cá nhân khai thác tối đa điểm mạnh của đội nhóm, cùng hướng tới mục tiêu chung.
Hệ thống hóa quy trình làm việc thông qua xây dựng cơ cấu hỗ trợ, thiết lập thang điểm và hệ thống theo dõi để đảm bảo tính bền vững và trách nhiệm giải trình.

Quy trình coaching tại ITD được thực hiện theo các bước bài bản – bắt đầu từ việc:

Đầu tiên, phản hồi (feedback) từ các bên liên quan (cấp trên, nhân viên, đồng nghiệp) sẽ được thu thập nhằm xác định điểm mạnh cũng như lĩnh vực cần cải thiện.
Tiếp theo, chuyên gia coach sẽ sử dụng kỹ thuật đặt câu hỏi và truyền cảm hứng để đương sự tự mình khám phá năng lực sáng tạo và đề xuất giải pháp cho vấn đề.
Kết quả sẽ được ghi chép đều đặn trong nhật ký huấn luyện.

Tổng thời gian coaching có thể bao gồm từ 6-8 phiên gặp kéo dài từ 12 tháng trở lên, tùy thuộc vào nhu cầu cá nhân.

Xem thêm các khóa học coaching của ITD tại đây!

Có thể bạn quan tâm: